Prosaki są zmianami skórnymi, które objawiają się małymi, wypukłymi guzkami na skórze. Główną przyczyną ich powstawania jest duża aktywność gruczołów łojowych. Pojawiają się na różnych częściach ciała, jednak najczęściej zaobserwować je można na skórze oczu, powiek, policzków, nosa lub klatki piersiowej. Z artykułu dowiesz się, czym są prosaki, jakie są przyczyny ich powstawania oraz jak przebiega leczenie zmian skórnych tego typu.
Czym są prosaki?
Prosaki są niewielkimi torbielami podnaskórkowymi, które zauważyć można najczęściej w okolicy policzków, skroni, nosa, powiek lub skórze dekoltu. Zmiany osiągają średnice od 1 do 2 minimetrów o białym lub żółtawym zabarwieniu. Wyglądem przypominać mogą inne powszechnie spotykane zmiany skórne, takie jak trądzik, krostki lub kaszaki. Wyróżniają się jednak tym, że są twarde i nie można się ich pozbyć poprzez wyciśnięcie.
Przyczyny powstawania prosaków
Zmiany dermatologiczne, którymi są prosaki, pojawiają się na skutek uwięzienia kreatyny pod skórą w okolicy mieszków włosowych z powodu nadaktywności gruczołów łojowych. Zazwyczaj poza aspektem wizualnym, nie dają żadnych dodatkowych objawów, w tym bolesności lub swędzenia. Specjaliści jako czynnik sprzyjający powstawaniu prosaków określają nieprawidłową pielęgnację skóry, która prowadzi do zatkania ujść porów skóry. Ponadto wpływ na ich powstawanie może mieć:
- palenie tytoniu,
- brak snu,
- zła higiena osobista,
- stosowanie sterydów,
- stosowanie kosmetyków na bazie olejów,
- uszkodzenia skóry np. peelingami chemicznymi, zabiegami laserowymi.
Dodatkowo wielu dermatologów twierdzi, że prosaki pojawiać się mogą w wyniku zmian hormonalnych lub czynników genetycznych.
Prosaki – rodzaje
Prosaki dzieli się przede wszystkim na trzy główne rodzaje:
- prosaki noworodkowe – uważa się, że głównym czynnikiem powstawania zmian są nierozwinięte gruczoły potowe. Prosaki tego typu zauważyć można u około 50% noworodków. Zwykle ustępują samoistnie w pierwszym miesiącu życia, zdarzyć się jednak może, że utrzymywać się mogą do 2 lub 3 miesiąca.
- prosaki wtórne – rozwijają się w miejscach, w których skóra uległa uszkodzeniu lub zranieniu np. wysypka, oparzenie. Uważa się, że powodem ich powstawania jest uszkodzenie gruczołów potowych;
- prosaki pierwotne – pojawiają się na zdrowej, nieuszkodzonej skórze, na której nie wystąpiły wcześniejsze obrażenia. Dotyczyć mogą zarówno dorosłych, jak i dzieci.
Prosak czy kaszak?
Prosaki bardzo często mylone są z innymi zmianami skórnymi, w tym kaszakami. Spowodowane jest to zarówno ich budową, jak i lokalizacją. Czym są kaszaki i jak powstają, pisaliśmy w artykule: Kaszaki, czym są i jak powstają? – Znamiona.pl. Jak odróżnić znamiona od siebie? Prosaki przede wszystkim są mniejszymi zmianami niż kaszaki. Ponadto pierwsze z nich przypominają wyglądem brodawki, natomiast drugie bardziej zbliżone są do ropnych krost. Dodatkowo prosaki posiadają inną, gładszą strukturę i występują najczęściej w mniejszych lub większych skupiskach na skórze.
Prosaki – metody usuwania
Wyróżnia się kilka sposobów usunięcia zmian skórnych nazywanych prosakami. Walkę z nimi warto jednak rozpocząć od wdrożenia odpowiedniej profilaktyki. W pielęgnacji skóry na co dzień powinno unikać się używania kosmetyków zapychających pory np. tłustych kremów, ciężkich kosmetyków kolorowych i podkładów. Przydatne natomiast mogą okazać się delikatne produkty, zawierające substancję z łagodnymi kwasami lub stosowanie peelingów chemicznych. Zmiany niemowlęce nie wymagają żadnej interwencji, ponieważ samoistnie dochodzi do ich pękania i gojenia.
Usunięcie Istniejących już prosaków na skórze wymaga konkretnych działań. Najskuteczniejszym rozwiązaniem jest udanie się w tym przypadku do specjalisty, który postawi odpowiednią diagnozę i zdecyduje o najlepszym sposobie usunięcia zmian. Popularną metodą usuwania prosaków jest ich nakłucie wysterylizowaną igłą pod odpowiednim kątem. Odpowiednio wykonany zabieg pozwala na pozbycie się treści, zalegającej w zmianie. Ważne, aby działania przeprowadzone zostały przez osobę wykwalifikowaną, ponieważ nieumiejętne nakłucie może sprzyjać powstawaniu zakażeń i blizn. Gdy prosaki zlokalizowane są w okolicy oczu, w przypadku chęci ich usunięcia zalecana jest wizyta u okulisty.
W wykwalifikowanych gabinetach kosmetycznych przeprowadzane są również inne zabiegi, pozwalające pozbyć się prosaków m.in.:
- elektrokoagulacja – wykorzystując prąd elektryczny o wysokiej częstotliwości,
- laseroterapia,
- krioterapia,
- mikrodermabrazja,
- peelingi chemiczne.
Prosaki – domowe sposoby
W przypadku zauważenia jakichkolwiek zmian na skórze najlepszym rozwiązaniem będzie udanie się do specjalisty: dermatologa lub kosmetologa. Poprawna diagnoza pomoże bowiem w doborze odpowiednich sposobów pozbycia się problemu. Ważne, aby samodzielnie nie podejmować się wyciskania lub przekłuwania prosaków, ponieważ istnieje wysokie ryzyko powstania nadkażenia bakteryjnego lub blizn.
Chcąc uporać się z prosakami domowymi sposobami, warto pamiętać o odpowiedniej pielęgnacji skóry. Nie wybierać przy tym ciężkich, zapychających pory kosmetyków i produktów na bazie olejów. Pomocne mogą okazać się natomiast peelingi, zawierające delikatne kwasy:
- migdałowy,
- glikolowy,
- AHA,
- PHA,
- BHA.
Kwasy te posiadają działanie złuszczające, które pozwala w prosty sposób pozbyć się niechcianych zmian skórnych.